Bernhard Prüsch vertellt von fröher
 

Ick bin söbenunneenzig (1897) geboren, un fröher hörde Langen toon Karkspill Debst, do hörde Sievern, Wehden, Spaden un Laven to. Un jeden Sündag denn gungen de Langner to foot naa Kark. Domols harn wi ja nich so veel Inwohner. Do weer een Schoster ßuddenberg, de gung regelmäßig jeden Sündag na Kark un de Pastor leet bi em sine Schoh besohlen. He har de Schoh inne Zeitung dreiht un unnerm Arm un gung naa Kark.

De Konfirmandenstünnen weern in Debst in Pastorenhus, jeden Freedag. Wenn wi irgendwat utfreten harn oder wi harn wat nich wußt, dann mussen wi gewaltig upschrieben, foftig mol un mitunner ok noch mehr.

Wenn wi na de Konfirmandenstünn hengaan dehn, dann weer up de Debster Höchte son Bohm un dar weer son Astlock un daar stellten wi unse Piepen un Tabak un Zigretten af (domols kun man for tein Penn tein Zigretten köpen). Wenn wi weller komen deen, dann nomen wi se weller rut.

To de Konfirmadschon kregen de Jungs ne lange Büxen to'n ersten Mol un entweder 'n stieben Hoot oder 'n schwarten Klapphoot. Un de Deerns, de harn lange Kledage, to de Konfirmadschon schwart, und to de Prüfung bunt.

Un 'n Fier hewt wi öberhaupt nicht hart, dar war'n Tass Kaffe drunken un dann gungen se weller wech. Ick weet gaar nich, dat ich 'n Geschenk to de Konfirmadschon kreegen hew. ln Langen bestünn n' Junggesellenverein un dor kunn jeder, de unbescholten weer, intreden. Silvester harn de Versammlung. De Junggesellenverein har de Uppgaabe bi de Beerdigungen de Lieken to dreegen. De mutten von Dorp ut naa d'n Karkhof dreegen. Wenn dat'n Unverheiraadte weer, denn draagen ok junge jungs un bi Verheiraadten draagen ok verheiradte Mitglieder von den Jungesellenverein.

Bei dat Heirodn weer dal so: Meistens gung een von den Öllern mit, dat Uppgebot to bestell'n, dat wer in Debst uthungen un ok in Langen. Dann keeken de Lü all jümmer: wer hangt in'n Kasten? Un dann bunnen de Neechsten 'nen Kranz, de keem'n um den Kasten. Un weer dat noch 'ne Jungfrau, dann weer de Kranz geschlotten, un wenn dat all in Erwartung weer, wo man all sehn kunn, dann weer de Kranz ünnen open.

Dann müss'n de jungen Li.ie ja ok na'n Pastor hen, um dat mit de Trauung fas ttostellcn. Un denn het de Pastor jem denn ok fragt, ob se Jungfrau wcer. Un wenn se in anner Umständen weer, dann „kecm sc von de Kanzel", dann maak he dat bekannt, dat se em bcdrogcn ham.

De Taufen warn in Langen domols in'n Öllernhus maakt, von'n Pastor.

Domaalige Tied weer dat je in Langen allens Buurn, de fand de Beerdigungsfier in'd Huus statt. De harn groote Flure oder ok uppe Deel. De Lieke bleew solang in'n Huus und dann keem de Pastor un hiel de Andacht un dann wurde Lieke draagen. Un jenadem, wi wiet dat wcer, weern dat acht oder twolf Dreeger, de wesseln unnerwegs um.

To de Trauung na Debst wor jümmer föört mit Peer un Jagdwagen oder ne Kutsche weer ok bi. In Langen weer ok een, de den Brutwagen föören dä. De Nobers passen jümmer up, wenn de Brutwagen kommen deer, denn wor schoten mit Jagdgewehrn. Daar worn extra Patronen to laadt, dat dat düchtig ballern deer. Dat schul so völ as 'ne Anerkennung wed'n, dat se jem leev harn un achten. Ick bin negenhunnerttwölf konfermiert, vor dat Füer in de Debster Kark. 1912 weern hitten Sommer un dat worde seggt, dat Lehrjungens unnern Kirschbohm seeten hewt un Spreen schoten hewt. Un de Laadung, disse Achterlaedergewehre, wo erst Pulver rin keem, denn Papeer ton Afdichten un dann kemm dor Schrot rupp.
Dann is dat allens op dat dröge Strohdach fullen un dar keem de Brand. De is anfungen ganz boben inne Spitze un dann hendol brennt. Da weer keen Water ton Löschen un ick weet noch genau wie'n ganze Kompanie in'n Laufschritt nah Debst henlopen is un schuln dor helpen. Dabi is de Kark un dat meiste von'n Dorp wegbrennt.